L'andamento termico dell'ITALIA

Il grafico sopra riportato è costruito sulla base dei dati di cui alle successive tabelle, con valori in questo caso espressi in termini di scostamento dalla media 1951-1980

Osservando la figura, appare evidente l’innalzamento delle temperature medie annue nel periodo in oggetto; tale innalzamento, come d’altronde accaduto a scala globale, non si è però realizzato con una progressione continua, ma a seguito della successione di fasi assai diverse tra loro. Il primo trentennio è infatti interessato da una diminuzione tendenziale dei valori, cosicché il periodo di crescita reale inizia intorno al 1981. Sintetizzando, possiamo quindi inquadrare l’evoluzione del clima italiano nel quadro planetario e considerare una fase di raffreddamento fino al 1980 (MEG, Micro Età Glaciale) ed una di riscaldamento 1981-oggi (GWR, Global Warming Recente). Secondo la curva rossa di trend, l'aumento complessivo dal 1951 risulterebbe di 1,37°.

Il 2022 è stato l'anno più caldo; il 1956 quello più freddo.

 

Serie delle temperature medie mensili per le macroregioni italiane

Le tabelle riportate in questa sezione sono state ottenute mediando tra le serie delle stazioni (in totale 26) che ho considerato nel mio volumetto didattico L'andamento del clima in Italia dopo il 1950.

 

Tali serie sono state ricostruite grazie al ricorso a fonti diverse e non prive di incertezze, per cui devono essere utilizzate nella consapevolezza che qualche errore (non macroscopico) al loro interno è inevitabilmente presente; in ogni caso, il fatto che si tratti di medie fra più località dovrebbe rendere meno pesante l’eventuale incidenza di singoli dati erronei.  Credo che possano quindi servire  per valutare sia i caratteri termici generali (medie e tendenze), sia l'approssimativa entità dei singoli episodi climatici nel contesto evolutivo dal 1951 ad oggi.

 

Due precisazioni: 1) I valori termici sono stati corretti al livello del mare. 2) Per ragioni di omogeneità fra i dati dei primi decenni e quelli dei successivi, le temperature medie considerate vanno intese come derivate dalle medie fra la massima e la minima.

 

Temperature medie del NORD

 

G

F

M

A

M

G

L

A

S

O

N

D

Anno

1951

5,2

7,0

8,2

13,2

16,6

21,6

23,5

23,4

21,4

13,4

10,3

4,4

14,0

1952

2,4

3,7

8,4

14,9

18,0

22,9

26,0

24,0

18,1

13,4

7,2

3,7

13,6

1953

1,9

4,1

9,4

14,4

18,8

19,8

23,6

22,7

19,9

15,9

7,9

7,0

13,8

1954

0,4

2,2

9,9

12,3

16,5

21,8

22,0

21,6

20,6

13,7

8,8

6,0

13,0

1955

5,2

5,8

7,4

13,2

16,9

21,0

23,6

22,0

19,5

14,0

8,0

5,4

13,5

1956

4,0

-1,7

7,5

11,4

18,1

19,6

23,4

23,2

20,0

13,5

7,1

3,6

12,5

1957

2,8

6,9

10,6

12,9

15,4

21,3

23,6

22,5

19,1

14,3

9,8

4,0

13,6

1958

3,2

6,7

6,4

10,7

19,3

20,5

23,8

23,7

20,8

14,6

10,1

4,7

13,7

1959

3,7

6,0

11,0

13,4

17,2

21,6

24,7

22,5

19,1

13,5

8,7

5,8

13,9

1960

2,5

4,1

9,4

13,5

17,9

22,1

21,8

22,2

18,1

13,7

9,5

5,5

13,4

1961

1,7

7,6

11,2

15,7

16,9

21,7

22,5

23,2

21,9

15,3

8,7

4,0

14,2

1962

4,1

4,9

6,1

12,7

16,1

20,2

22,6

24,9

19,8

14,5

7,8

1,9

13,0

1963

-0,4

1,3

7,6

13,6

17,5

20,7

24,2

22,2

19,5

13,9

10,9

2,2

12,8

1964

0,6

4,9

7,8

13,8

18,5

22,7

24,1

22,5

19,5

13,6

8,9

4,7

13,5

1965

3,5

3,2

8,3

12,1

16,5

20,9

22,6

21,6

17,9

13,7

7,7

4,1

12,7

1966

0,4

7,9

9,1

14,3

17,9

22,3

22,2

21,6

20,2

16,1

6,7

3,5

13,5

1967

2,3

4,7

10,7

12,3

17,7

20,4

24,9

23,1

19,4

15,4

9,2

3,3

13,6

1968

1,9

6,0

9,8

14,2

16,7

20,2

23,1

20,9

18,9

14,9

8,9

2,6

13,2

1969

2,2

3,0

8,4

12,1

18,5

19,9

23,5

22,3

19,7

15,3

9,0

1,9

13,0

1970

3,6

4,5

7,3

11,8

15,6

22,0

23,2

23,0

20,8

13,6

9,4

2,7

13,1

1971

2,9

5,6

6,5

14,3

17,7

20,0

24,4

24,9

18,6

13,7

8,2

4,2

13,4

1972

3,8

7,4

10,7

12,8

16,6

20,5

23,1

22,1

16,1

12,8

8,1

4,0

13,2

1973

3,8

5,5

8,6

11,0

17,7

21,7

23,4

24,1

20,4

13,6

7,6

3,2

13,4

1974

5,5

7,9

9,9

12,6

16,7

19,9

23,6

24,4

19,2

9,9

8,1

5,1

13,6

1975

5,1

5,8

8,6

13,3

17,4

19,9

23,8

22,9

20,8

13,6

7,7

4,2

13,6

1976

3,4

5,9

7,2

12,6

17,8

22,3

24,0

20,5

17,0

14,2

8,8

3,9

13,2

1977

3,4

6,6

10,6

12,1

16,1

20,2

22,5

21,3

17,8

15,2

8,1

3,5

13,1

1978

4,1

3,5

9,7

11,6

15,6

20,0

22,3

22,1

19,2

13,9

6,8

3,4

12,7

1979

1,0

5,6

9,5

11,6

17,6

22,2

23,0

22,1

19,2

14,1

7,6

5,3

13,2

1980

2,3

6,0

8,8

11,6

15,4

19,6

21,8

24,0

20,5

13,6

6,8

3,2

12,8

1981

1,9

4,0

10,3

13,7

16,6

21,5

22,3

23,1

19,8

14,1

7,5

3,3

13,2

1982

3,2

3,7

8,2

12,6

17,7

22,6

24,9

23,0

21,5

13,8

9,2

5,6

13,8

1983

4,4

3,0

9,3

13,1

16,6

21,5

26,3

23,5

20,2

14,7

7,3

3,7

13,6

1984

3,3

4,0

7,9

12,4

14,2

20,4

23,8

22,4

18,3

14,6

9,0

5,3

13,0

1985

-0,5

3,2

8,2

12,9

17,1

20,4

25,2

23,9

21,6

15,4

6,8

5,6

13,3

1986

3,1

2,1

8,3

12,4

20,1

21,3

23,4

23,8

19,7

15,3

9,2

4,1

13,6

1987

1,3

4,4

6,0

13,3

16,0

20,3

24,6

23,3

22,3

14,8

9,1

5,2

13,4

1988

5,7

6,2

9,3

13,7

18,3

20,4

24,6

24,1

19,8

16,2

6,1

4,8

14,1

1989

3,2

7,0

11,6

12,7

18,4

20,5

23,8

23,6

19,2

13,5

7,6

4,4

13,8

1990

3,5

8,4

11,6

12,4

19,2

21,1

24,0

24,0

19,5

15,4

8,1

2,8

14,2

1991

3,5

2,7

11,3

11,9

14,8

20,6

25,2

25,1

21,5

13,4

7,9

3,3

13,4

1992

3,4

5,9

9,5

12,9

19,2

20,3

23,8

25,5

19,9

12,9

9,4

4,9

14,0

1993

4,1

5,2

8,6

13,2

19,0

22,5

22,9

24,7

18,8

14,0

7,5

5,3

13,8

1994

5,6

5,0

12,2

12,5

17,9

21,4

26,1

25,5

19,6

13,9

10,9

5,9

14,7

1995

3,7

7,3

8,8

13,4

17,6

20,1

25,9

23,2

17,9

15,8

8,6

5,1

14,0

1996

4,8

4,6

8,3

14,0

18,0

22,6

23,2

22,9

17,2

14,5

10,1

5,1

13,8

1997

5,1

7,3

12,1

12,8

18,7

21,4

23,3

24,2

21,4

15,2

9,5

6,0

14,7

1998

5,5

8,5

10,1

13,2

18,8

22,8

25,0

25,3

19,8

14,7

7,5

4,2

14,6

1999

5,2

5,1

10,1

13,9

19,4

21,8

24,8

24,2

21,3

15,1

8,2

4,3

14,5

2000

3,4

7,0

10,3

14,2

19,9

23,3

22,8

24,5

20,5

15,5

9,6

6,6

14,8

2001

4,9

7,3

11,1

12,7

19,9

21,6

24,4

25,4

17,7

17,3

8,1

2,9

14,4

2002

3,1

7,2

11,7

13,5

18,2

23,7

24,1

23,3

19,3

15,0

11,3

6,3

14,7

2003

4,1

3,6

10,3

13,0

20,2

26,3

26,1

28,0

19,8

13,0

9,9

5,7

15,0

2004

3,8

5,4

8,7

13,4

16,7

22,4

24,3

24,5

20,6

16,4

9,6

6,0

14,3

2005

3,6

3,9

9,2

12,9

19,1

23,5

24,8

22,7

20,7

14,8

8,4

3,3

13,9

2006

2,6

5,0

8,7

14,1

18,4

22,7

26,9

22,1

21,4

16,7

10,5

6,5

14,6

2007

6,7

7,9

11,1

16,7

19,5

22,7

24,7

23,2

19,0

14,4

8,5

4,7

14,9

2008

5,8

6,6

10,2

13,2

18,6

22,6

24,3

24,6

19,4

15,9

9,7

4,7

14,6

2009

2,8

5,6

9,9

14,7

20,3

22,7

24,9

26,0

21,5

14,8

10,2

3,8

14,8

2010

2,5

5,0

8,9

14,1

17,7

22,5

26,3

23,5

19,2

13,5

9,8

3,3

13,9

2011

3,7

6,6

10,0

16,5

20,0

22,3

23,4

25,7

23,0

15,0

9,3

5,7

15,1

2012

4,1

2,7

12,5

13,3

18,2

23,6

25,6

26,3

20,6

15,2

10,7

3,8

14,7

2013

4,6

4,3

8,0

14,2

16,8

22,0

25,9

24,7

20,7

15,8

10,1

6,1

14,4

2014

6,6

8,3

12,0

15,3

17,8

22,8

23,0

22,7

20,4

16,9

12,0

7,0

15,4

2015

5,7

6,0

10,5

14,4

19,1

23,4

27,7

25,1

20,0

14,6

10,0

6,2

15,2

2016

4,7

7,8

10,3

15,2

17,5

22,2

25,4

24,2

22,2

14,1

9,5

5,6

14,9

2017

2,4

7,4

12,4

14,8

19,1

24,6

25,2

25,9

18,8

15,6

9,0

4,1

14,9

2018

6,6

4,6

8,1

16,0

19,8

23,5

25,7

26,1

21,7

16,9

11,1

5,2

15,4

2019

4,2

7,5

11,3

14,1

16,0

24,9

26,2

25,7

20,9

16,9

10,5

6,9

15,4

2020

5,6

8,6

9,9

14,8

19,3

22,0

24,9

25,4

21,4

14,2

10,1

5,8

15,1

2021

3,7

7,9

9,8

12,4

16,8

23,5

25,1

24,5

21,7

14,5

9,9

4,7

14,5

Temperature medie del CENTRO

 

G

F

M

A

M

G

L

A

S

O

N

D

Anno

1951

8,2

9,6

9,7

12,7

16,4

21,2

23,5

24,4

22,4

15,1

12,8

7,5

15,3

1952

6,2

6,8

10,1

15,0

17,4

22,9

26,0

25,1

20,1

16,3

9,7

7,7

15,3

1953

5,1

6,2

9,0

14,4

18,0

19,9

24,2

23,2

21,7

17,4

10,4

9,2

14,9

1954

4,4

5,9

11,3

12,4

16,2

21,8

22,2

22,0

21,2

15,4

10,9

8,5

14,3

1955

9,3

9,4

9,2

12,5

17,1

21,2

24,2

22,8

19,9

15,7

10,5

10,0

15,2

1956

7,9

1,6

8,4

12,4

17,4

19,4

23,5

24,6

21,5

14,8

9,9

6,7

14,0

1957

6,1

9,7

10,7

13,1

15,7

21,8

23,6

23,4

20,0

16,7

12,2

8,0

15,1

1958

6,9

9,7

7,9

11,4

18,6

20,5

23,6

24,5

21,2

16,6

12,9

9,4

15,3

1959

6,7

8,5

12,1

13,2

16,7

20,9

24,4

23,1

19,7

14,5

11,3

9,6

15,1

1960

7,0

8,8

10,7

12,9

17,3

21,8

22,4

23,2

19,2

16,2

12,4

8,4

15,0

1961

6,6

8,7

11,0

15,3

16,7

21,2

23,1

23,6

22,2

16,8

11,9

7,6

15,4

1962

8,1

6,8

8,0

13,2

16,3

20,3

23,3

25,1

21,4

16,5

10,5

5,4

14,6

1963

4,1

5,0

9,2

13,7

17,1

20,6

24,4

23,1

20,6

15,4

14,4

7,2

14,6

1964

4,8

7,5

10,4

13,3

17,8

22,4

23,7

23,2

20,2

15,5

11,8

7,9

14,9

1965

7,2

4,6

10,0

11,7

15,8

20,5

23,5

22,4

19,3

15,9

12,4

8,8

14,3

1966

4,8

10,6

9,2

14,0

17,0

21,9

22,5

22,8

20,8

18,2

9,5

7,1

14,9

1967

4,8

8,0

11,4

12,4

17,2

19,8

24,4

24,5

20,3

17,3

12,5

7,2

15,0

1968

4,3

9,4

9,9

14,1

17,7

20,2

23,0

21,9

20,0

15,9

11,1

7,0

14,5

1969

6,4

7,0

10,0

12,5

18,2

19,2

22,6

22,9

20,4

16,3

12,7

5,7

14,5

1970

8,5

8,0

9,0

12,2

15,1

21,5

23,0

23,6

21,4

15,1

12,1

6,9

14,7

1971

7,6

7,5

7,4

14,1

17,6

20,0

23,5

25,7

19,1

14,4

10,4

6,9

14,5

1972

7,5

9,5

11,8

13,1

16,1

20,3

23,1

22,2

18,0

14,0

11,6

8,0

14,6

1973

7,0

6,8

8,3

10,6

17,4

21,6

23,8

24,0

21,6

16,1

10,3

6,6

14,5

1974

7,8

9,4

10,3

12,2

16,3

20,5

23,4

24,4

20,4

12,0

10,4

6,8

14,5

1975

7,4

7,1

9,8

12,5

17,0

19,6

23,8

23,2

21,8

14,8

10,1

7,4

14,6

1976

6,1

8,4

8,4

12,3

16,9

21,0

23,3

20,8

18,2

16,2

11,1

8,3

14,3

1977

8,2

10,2

11,6

12,5

17,2

20,2

23,4

22,3

18,0

16,5

10,8

7,0

14,8

1978

7,0

7,9

10,2

11,7

15,9

20,2

22,1

22,6

19,6

15,0

8,4

8,8

14,1

1979

5,4

8,7

11,1

11,8

17,1

22,1

23,7

23,1

20,1

16,3

10,2

8,3

14,8

1980

6,2

7,9

10,1

10,8

15,0

19,4

21,8

24,2

20,9

15,7

10,4

5,7

14,0

1981

3,7

5,8

11,5

13,7

16,4

21,3

22,3

23,6

21,1

16,7

8,5

8,7

14,5

1982

7,4

6,2

8,6

11,8

16,8

22,6

25,1

23,7

22,4

16,1

11,7

8,9

15,1

1983

6,7

5,1

10,1

13,4

17,1

20,2

25,5

23,2

20,6

15,6

10,1

7,5

14,6

1984

6,7

6,3

8,9

12,0

15,4

19,7

23,0

22,2

19,1

16,1

12,3

8,2

14,1

1985

3,8

7,2

9,3

13,2

17,2

20,3

24,7

23,8

21,9

16,4

10,9

9,0

14,8

1986

6,7

5,5

9,7

12,9

19,3

20,0

23,4

24,9

20,6

17,2

11,4

6,1

14,8

1987

6,1

7,6

6,6

13,0

15,4

20,5

24,9

24,4

23,3

18,0

11,8

8,5

15,0

1988

9,3

8,2

9,7

13,4

18,2

20,4

25,1

25,0

20,1

18,2

9,0

7,2

15,3

1989

5,5

8,5

11,8

13,5

16,9

20,4

24,0

24,0

20,0

14,2

10,1

8,7

14,8

1990

6,4

10,1

11,1

12,5

18,0

21,2

24,1

24,1

20,6

18,4

11,6

6,3

15,4

1991

7,2

6,5

12,2

11,2

14,0

20,4

24,5

24,8

21,9

15,0

10,4

4,8

14,4

1992

6,5

7,1

10,0

13,3

18,1

19,9

23,1

25,6

21,0

16,9

12,9

8,3

15,2

1993

6,4

5,9

8,4

12,6

18,2

22,0

23,0

25,2

20,7

16,8

9,9

8,8

14,8

1994

7,7

7,4

11,7

12,0

17,4

21,1

25,2

26,4

21,7

15,8

12,6

8,4

15,6

1995

6,4

9,2

8,9

12,3

16,7

19,4

25,0

23,2

19,1

16,6

10,6

9,5

14,7

1996

8,7

6,8

9,1

13,5

17,7

22,1

23,3

23,5

18,2

15,5

12,5

7,7

14,9

1997

8,3

8,9

11,1

11,2

18,0

22,1

23,5

24,3

21,8

16,6

12,3

8,8

15,6

1998

8,1

9,0

9,7

13,8

17,6

22,4

25,2

25,9

20,7

16,4

10,2

6,1

15,4

1999

6,8

6,4

10,5

13,5

19,1

22,0

24,3

25,6

22,0

16,9

11,0

8,5

15,5

2000

5,7

8,2

10,8

14,4

19,5

22,8

23,2

25,1

21,0

17,2

13,1

9,7

15,9

2001

9,2

8,7

14,0

12,5

19,0

21,7

24,6

26,0

18,9

18,7

11,2

5,9

15,9

2002

5,1

9,6

11,6

13,7

18,5

23,4

24,1

23,5

19,6

16,7

14,5

9,5

15,8

2003

7,3

4,8

10,1

13,0

19,7

25,8

26,5

28,1

20,7

16,0

13,1

8,1

16,1

2004

6,3

8,3

9,5

13,3

16,0

21,6

24,4

25,1

21,4

18,7

11,6

9,1

15,5

2005

5,5

5,0

9,4

12,7

18,6

22,3

24,7

23,0

20,7

16,3

11,0

6,7

14,7

2006

5,5

7,4

9,5

14,0

17,8

21,4

26,0

23,4

21,4

17,8

12,2

9,4

15,5

2007

9,6

10,5

11,8

15,6

19,1

22,7

24,8

23,9

19,5

15,9

10,3

7,0

15,9

2008

8,5

8,3

10,5

13,7

18,1

22,1

24,7

25,0

20,1

17,5

12,3

7,8

15,7

2009

7,4

7,3

10,7

14,7

19,6

21,9

24,9

26,2

22,2

15,7

12,2

8,2

15,9

2010

6,0

8,0

9,8

13,4

17,1

21,4

25,7

24,0

20,1

15,6

12,3

7,4

15,1

2011

7,0

7,8

10,2

14,9

18,3

22,5

23,7

25,4

23,4

16,2

11,6

9,3

15,9

2012

6,6

4,8

12,2

13,9

16,9

23,3

26,1

26,7

21,6

17,4

13,3

7,0

15,8

2013

7,0

6,3

10,1

14,8

17,0

21,1

25,1

25,4

21,4

18,4

12,6

7,9

15,6

2014

9,2

11,1

11,5

14,3

17,0

22,2

23,2

23,8

20,8

18,3

14,2

9,4

16,2

2015

7,9

7,9

10,8

13,6

18,6

22,7

27,4

25,3

21,5

16,6

12,3

8,6

16,1

2016

8,4

10,7

11,0

15,0

17,5

22,0

25,6

24,7

22,1

16,5

12,4

7,8

16,2

2017

5,4

10,1

12,2

14,0

18,5

24,2

25,6

26,7

19,9

16,3

11,1

7,5

16,0

2018

9,2

6,2

10,0

16,0

19,1

22,5

25,5

25,6

22,0

18,1

12,9

8,0

16,3

2019

5,8

9,1

11,5

13,3

15,3

23,8

25,5

25,8

21,7

17,9

13,7

9,8

16,1

2020

7,7

10,3

10,5

13,7

18,8

21,3

24,9

26,2

21,9

15,6

12,5

8,9

16,0

2021

7,0

9,7

9,8

12,1

17,0

23,2

25,8

25,7

22,4

15,9

13,1

8,3

15,8

Temperature medie del SUD

 

G

F

M

A

M

G

L

A

S

O

N

D

Anno

1951

11,6

12,3

12,7

14,5

17,7

22,4

24,7

25,3

23,3

17,8

15,9

12,0

17,5

1952

10,3

9,7

12,4

16,0

18,4

24,0

26,3

26,6

23,5

19,3

14,4

12,5

17,8

1953

8,7

9,7

10,9

15,3

18,4

21,4

25,3

24,9

23,4

20,0

14,8

13,5

17,2

1954

9,3

9,9

13,2

13,8

16,9

22,8

23,6

23,8

23,1

18,2

14,7

12,7

16,8

1955

13,2

13,0

12,3

13,8

19,0

22,4

25,4

24,6

22,0

18,6

14,9

13,9

17,7

1956

12,1

7,6

11,3

14,3

18,1

20,4

24,4

26,0

23,8

18,0

14,3

11,6

16,8

1957

10,6

12,8

12,5

14,8

17,0

23,1

24,4

25,3

22,2

19,9

15,8

11,7

17,5

1958

10,8

11,9

11,6

13,4

18,9

21,9

24,2

25,9

23,0

19,7

16,0

13,8

17,6

1959

10,4

11,6

14,1

14,7

17,9

21,6

24,8

24,9

22,8

18,1

15,0

13,1

17,4

1960

11,5

12,5

13,3

14,5

18,6

22,9

24,1

25,2

22,1

20,1

16,4

12,8

17,8

1961

11,0

11,4

12,8

16,7

18,5

22,3

24,7

24,8

23,8

19,7

16,3

12,6

17,9

1962

12,2

10,3

11,9

15,0

18,2

21,4

24,9

26,0

23,6

20,0

14,9

10,9

17,4

1963

9,7

10,0

11,4

14,9

17,6

21,7

25,8

25,4

23,0

18,3

17,1

13,7

17,4

1964

10,3

11,3

13,3

14,8

18,7

22,8

24,8

25,1

22,3

18,5

15,9

12,3

17,5

1965

11,2

8,2

12,5

13,7

17,7

22,0

25,4

24,4

22,0

19,8

16,4

13,3

17,2

1966

10,4

13,2

11,7

15,4

17,9

22,7

23,8

25,0

22,7

20,7

14,2

11,7

17,5

1967

10,5

11,2

12,8

14,1

18,3

20,6

25,4

25,9

22,5

20,5

16,8

12,1

17,6

1968

9,7

12,1

12,1

15,8

19,4

21,6

24,9

23,9

22,4

19,1

15,7

12,5

17,4

1969

11,0

10,9

12,6

14,4

19,6

20,7

23,5

24,7

22,9

19,5

16,8

10,9

17,3

1970

12,5

11,5

12,1

14,7

16,8

22,5

24,0

25,4

23,2

18,5

15,9

12,9

17,5

1971

11,7

10,6

10,4

15,4

18,8

21,7

24,6

27,1

21,8

17,9

14,3

12,1

17,2

1972

11,6

12,5

13,7

14,8

17,5

22,0

24,0

23,8

21,2

17,0

15,5

12,7

17,2

1973

11,4

10,4

10,8

12,9

18,9

22,4

25,1

25,3

23,6

19,5

14,7

12,3

17,3

1974

11,9

11,9

13,1

13,8

17,3

21,8

24,0

25,4

22,8

16,5

14,1

11,9

17,0

1975

11,3

10,6

12,4

14,3

18,2

21,0

24,5

24,7

23,7

18,7

14,3

12,6

17,2

1976

10,9

11,6

11,6

13,7

17,9

21,7

24,1

23,3

21,2

19,1

14,2

12,3

16,8

1977

12,0

13,2

13,9

14,7

19,1

21,6

24,9

24,4

21,6

19,5

16,0

12,3

17,8

1978

10,9

11,8

12,6

13,7

17,1

21,7

23,6

24,4

21,5

18,2

14,1

13,6

16,9

1979

10,7

12,1

13,4

13,5

17,9

23,1

24,9

24,7

21,7

19,9

14,2

12,8

17,4

1980

10,5

11,3

12,1

12,9

16,3

20,7

23,1

25,2

22,9

18,9

15,6

10,3

16,7

1981

8,8

9,8

13,3

15,3

17,8

22,7

23,6

25,1

23,3

20,4

13,5

12,8

17,2

1982

12,3

10,4

11,5

14,2

18,3

23,9

26,3

25,8

24,3

19,6

15,7

12,2

17,9

1983

11,0

9,5

12,2

15,2

18,7

21,9

26,5

25,3

22,9

18,9

15,4

11,9

17,5

1984

11,3

10,4

11,4

13,6

17,7

21,0

24,6

24,3

21,9

19,3

16,5

12,6

17,0

1985

9,6

11,4

12,0

15,1

18,5

22,4

25,8

25,0

23,4

19,2

15,5

13,4

17,6

1986

11,0

10,5

12,7

14,9

19,8

21,9

24,7

26,4

23,3

20,3

15,5

11,5

17,7

1987

11,0

11,6

9,7

14,9

16,8

21,8

26,3

26,4

25,4

21,1

15,5

13,3

17,8

1988

12,8

11,2

12,1

15,1

19,6

22,5

27,1

26,5

22,6

20,4

14,0

11,2

17,9

1989

10,6

11,5

14,1

15,3

17,9

21,3

25,3

25,7

23,0

18,3

15,7

13,8

17,7

1990

11,4

13,2

13,4

14,8

18,8

22,5

25,4

25,4

23,6

21,5

15,9

10,9

18,1

1991

11,1

10,3

14,3

13,6

15,8

21,7

25,2

26,0

24,1

19,5

15,1

9,9

17,2

1992

10,9

10,6

12,8

14,8

19,1

22,2

24,7

27,2

23,6

20,4

16,6

12,5

17,9

1993

11,0

9,8

11,2

14,9

19,3

23,2

24,6

26,4

22,9

20,1

15,1

13,4

17,6

1994

12,2

11,6

14,1

14,5

19,8

22,6

26,6

28,1

24,4

20,1

16,7

13,1

18,6

1995

10,4

12,9

12,1

14,4

18,4

22,3

26,3

25,7

22,1

19,7

14,5

13,8

17,7

1996

12,6

10,6

11,8

14,9

18,6

22,6

24,7

25,8

21,2

18,2

15,8

12,9

17,5

1997

12,6

12,2

13,0

13,2

19,5

23,7

25,0

25,6

23,4

19,7

16,0

12,8

18,0

1998

11,6

12,2

11,8

15,5

18,7

23,5

26,1

26,9

23,1

19,6

14,3

11,1

17,9

1999

11,2

10,2

12,7

15,2

20,4

23,7

25,6

27,4

24,2

21,0

15,4

12,5

18,3

2000

9,8

11,1

12,8

16,0

21,0

24,0

25,5

26,9

23,5

20,0

17,0

14,2

18,5

2001

13,0

12,1

15,9

14,7

20,3

23,1

25,9

27,0

22,8

21,1

16,1

10,4

18,5

2002

10,5

12,6

14,8

15,5

19,3

24,1

26,0

25,7

22,7

19,5

16,9

12,7

18,4

2003

11,8

8,9

12,1

15,0

21,1

26,5

28,1

28,8

23,4

20,2

16,8

12,3

18,7

2004

10,6

11,8

12,3

15,2

17,4

22,7

25,8

26,2

23,2

21,6

15,4

13,9

18,0

2005

10,1

9,0

12,1

14,7

19,7

23,4

26,2

25,1

23,2

19,7

15,3

11,6

17,5

2006

10,0

10,9

12,4

16,0

19,9

23,2

27,0

25,6

23,2

21,0

15,9

13,6

18,2

2007

12,7

12,8

13,5

16,5

19,7

23,5

26,2

26,4

22,3

19,0

14,7

11,5

18,2

2008

12,0

11,5

13,3

15,8

19,5

23,3

26,2

26,8

22,9

19,8

16,1

12,3

18,3

2009

11,6

9,9

12,5

15,4

20,2

22,9

26,0

27,2

23,9

18,6

15,6

13,3

18,1

2010

11,1

11,6

12,7

15,7

18,4

22,2

26,1

25,9

22,4

18,8

16,0

11,9

17,7

2011

11,1

10,9

12,6

16,0

18,9

23,0

25,3

26,2

24,7

19,3

16,3

13,3

18,1

2012

10,8

9,3

13,6

15,5

18,6

24,3

26,9

27,6

23,9

20,8

17,3

12,2

18,4

2013

11,5

10,2

13,3

16,4

18,9

22,1

25,9

26,8

23,5

21,2

15,7

12,5

18,2

2014

12,6

13,2

13,0

15,6

18,1

23,3

24,7

25,8

23,6

20,9

17,8

13,1

18,5

2015

11,4

10,5

12,9

15,0

19,7

23,3

27,4

27,0

24,3

19,8

16,1

13,0

18,4

2016

12,1

13,8

12,9

16,8

18,3

23,0

26,0

25,6

23,3

20,0

16,3

12,7

18,4

2017

9,3

12,9

14,0

15,6

19,7

24,5

26,5

27,5

22,6

19,6

15,3

11,7

18,2

2018

12,9

10,7

13,3

17,1

19,5

23,2

26,4

26,6

24,3

20,6

16,7

13,1

18,7

2019

9,6

11,3

13,6

15,3

16,8

24,6

26,6

27,3

24,7

20,9

16,8

14,1

18,5

2020

12,0

12,8

13,1

15,5

20,2

22,5

26,4

27,3

24,5

19,0

16,8

13,4

18,6

2021

11,9

12,7

12,4

14,4

19,0

24,5

27,1

27,6

24,8

19,2

16,5

12,3

18,5